Grecja

Republika Grecka to kraj położony w południowo-wschodniej Europie. Jego populacja wynosi około 10,5 miliona.  Największym miastem i jednocześnie stolicą kraju są Ateny. Grecja jest republiką parlamentarną. Na czele rządu stoi premier, a głową państwa jest prezydent. Państwo przystąpiło do Unii Europejskiej w 1981 roku, a do strefy Schengen w roku 2001. Walutą Grecji jest euro przyjęte w 2002 roku. 

GŁÓWNE CECHY SYSTEMU EDUKACJI

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA

Zapewnienie wszystkim obywatelom bezpłatnej edukacji na wszystkich poziomach   jest konstytucyjną zasadą państwa greckiego.

Grecki system oświaty jest scentralizowany, a jego funkcjonowanie regulują ustawy, dekrety prezydenckie i akty ministerialne.

Nauczyciele i urzędnicy oświatowi muszą mieć wyższe wykształcenie. Nauczyciele szkół podstawowych, aby podjąć pracę w zawodzie, muszą ukończyć 4-letnie studia pedagogiczne (najbardziej typowa ścieżka kształcenia). Większość nauczycieli szkół średnich odbywa 4 lub 5-letnie studia na wydziale nauczycielskim dające uprawnienia do nauczania danego przedmiotu.

ZARZĄDZANIE I NADZÓR NAD SYSTEMEM EDUKACJI

Centralnym organem administracyjnym we wszystkich dziedzinach i na wszystkich poziomach systemu edukacji jest Ministerstwo Edukacji i Spraw Religijnych, które wyznacza długoterminowe cele greckiego systemu kształcenia, a także opracowuje treści programów nauczania i zarządza budżetem przeznaczonym na edukację. Programy nauczania są opracowywane i wdrażane na szczeblu krajowym dla wszystkich szkół na wszystkich poziomach edukacji.

Na poziomie regionalnym, nadzór nad wdrażaniem krajowej polityki edukacyjnej sprawują Dyrekcje ds. edukacji.

Na poziomie lokalnym dyrekcje ds. szkolnictwa podstawowego i średniego nadzorują wszystkie szkoły na swoim terenie.

W przypadku szkolnictwa wyższego wszystkie uniwersytety muszą spełniać standardy jakości określone przez Grecki Urząd ds. Szkolnictwa Wyższego (HAHE). Jego misją jest podnoszenie poziomu kształcenia na greckich uniwersytetach oraz tworzenie i wdrażanie krajowej strategii szkolnictwa wyższego.

DIAGRAM SYSTEMU EDUKACJI

EDUKACJA OBOWIĄZKOWA

Obowiązkowa edukacja trwa łącznie 11 lat (obejmuje dzieci w wieku od 4 do 15 lat) w podziale na następujące etapy:

• Dwuletnia obowiązkowa edukacja przedszkolna dla dzieci w wieku 4 i 5 lat w przedszkolu (nipiagogeio).
• Sześcioletni obowiązek szkolny realizowany w szkole podstawowej (dimotiko scholeio).
• Trzyletni obowiązek szkolny dla uczniów szkoły I stopnia (gymnasia).

WCZESNA EDUKACJA I OPIEKA

Opieka nad małymi dziećmi odbywa się w placówkach dla najmłodszych dzieci (vrefikoi stathmoi), placówkach dla dzieci (vrefonipiakoi stathmoi) oraz grupach dla dzieci (paidikoi stathmoi). Placówki te prowadzą opiekę nad dziećmi w wieku od 2 miesięcy do wieku rozpoczęcia obowiązku szkolnego. Wszystkie są prowadzone przez władze miejskie. Nie ma konkretnych wytycznych edukacyjnych dla placówek ECEC dla dzieci w wieku poniżej 4 lat.

Od roku szkolnego 2018/19 edukacja przedszkolna jest obowiązkowa dla wszystkich 4-letnich dzieci. Dodatkowo, od roku szkolnego 2021-2022 wprowadzono obowiązek uczęszczania do przedszkola (nipiagogeio) od 4-tego roku życia przez minimum dwa lata.

W Grecji wczesna edukacja i opieka nad dzieckiem jest świadczona w dwóch różnych systemach, w zależności od wieku dziecka i jego uprawnień. Wczesna edukacja i opieka nad dziećmi w wieku poniżej 4 lat (ISCED 010) obejmuje:

• miejskie placówki opieki nad najmłodszymi (vrefikoi stathmoi)
• opiekę nad dziećmi w różnym wieku (vrefonipiakoi stathmoi)
• placówki opieki nad dziećmi (paidikoi stathmoi), podlegające Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.
• prywatne placówki edukacji i opieki przedszkolnej
• placówki opieki w niepełnym wymiarze godzin dla młodszych i/lub starszych dzieci oraz zintegrowane ośrodki opieki nad dziećmi, podlegające Ministerstwu Pracy i Spraw Społecznych.

Wczesna edukacja i opieka dla dzieci w wieku 4-5 lat (ISCED 020) obejmuje przedszkola (nipiagogeio), publiczne i prywatne, podlegające Ministerstwu Edukacji i Spraw Religijnych. Edukacja przedszkolna (nipiagogeio) trwa dwa lata. Jest obowiązkowa dla dzieci w wieku 4 i 5 lat i stanowi część edukacji elementarnej.

SZKOLNICTWO PODSTAWOWE

Kolejnym etapem edukacji jest 6-letnia szkoła podstawowa (klasy 1-6, dimotiko scholeio) dla dzieci w wieku od 6 do 12 lat.

Ministerstwo Edukacji nadzoruje organizację i funkcjonowanie przedszkoli i szkół podstawowych.

Od roku szkolnego 2016/17 funkcjonuje jeden typ szkoły podstawowej z całodziennym rozkładem zajęć.

SZKOLNICTWO ŚREDNIE

Szkolnictwo średnie obejmuje dwa cykle nauki:

• Pierwszy cykl jest obowiązkowy i odpowiada gymnasio (szkoła średnia I stopnia). Trwa on 3 lata, zapewnia wykształcenie ogólne, obejmuje dzieci w wieku 12-15 lat a jego ukończenie jest warunkiem wstępnym do rozpoczęcia nauki w ogólnokształcącej lub zawodowej szkole średniej II stopnia. Równolegle do imerisio (dziennego) gymnasio funkcjonuje esperino (wieczorowe) gymnasio.  Nauka rozpoczyna się w wieku 14 lat i również trwa 3 lata.
• Drugi cykl to nieobowiązkowe geniko lub epangelmatiko lykeio (ogólnokształcąca lub zawodowa szkoła średnia II stopnia).

Istnieją dwa typy lykeio:

• Geniko lykeio (ogólnokształcące). Nauka trwa 3 lata i obejmuje zarówno przedmioty obowiązkowe, jak i fakultatywne o charakterze specjalistycznym.
• Epangelmatiko lykeio (zawodowe). Szkoły tego typu oferują dwa cykle nauki: cykl na poziomie szkolnictwa średniego II stopnia i fakultatywny cykl policealny, tzw. klasę przyuczającą do zawodu.

Obok dziennych szkół lykeio funkcjonują również ogólnokształcące szkoły wieczorowe (esperina genika lykeia) oraz zawodowe wieczorowe (esperina epangelmatika lykeia).

SZKOLNICTWO WYŻSZE

Szkolnictwo wyższe jest ostatnim poziomem systemu edukacji formalnej.  Większość programów studiów licencjackich trwa 4 lata i jest oferowana w pełnym wymiarze godzin. Studia podyplomowe trwają od 1 do 2 lat, a studia doktoranckie co najmniej 3 lata.

Szkolnictwo wyższe obejmuje:

• Sektor uniwersytecki (panepistimio):
  • Uniwersytety (studia trwają co najmniej 4 lata na większości kierunków)
  • Politechniki (studia trwają 5 lat)
  • Akademie sztuk pięknych (w przypadku studiów muzycznych i sztuk pięknych studia trwają 5 lat)
• Sektor techniczny:
  • Uczelnie techniczne (Technologika ekpaideftika idrymata)
  • Wyższą Szkołę Pedagogiczną i Techniczną (ASPETE).

Każdy rok akademicki obejmuje zajęcia edukacyjne odpowiadające 60 punktom ECTS.

EDUKACJA DOROSŁYCH

Ogólne kształcenie dorosłych jest oferowane w wysokiej liczbie instytucji, i jest, w pełni lub częściowo, finansowane ze środków publicznych.

Organem krajowym odpowiedzialnym za edukację dorosłych jest Sekretariat Generalny ds. Kształcenia i Szkolenia Zawodowego, Kształcenia Ustawicznego i Młodzieży/Ministerstwo Edukacji i Spraw Religijnych.

Istnieje również szereg instytucji, które działają jako podmioty prawa publicznego lub prywatnego, nadzorowane przez Ministerstwo Edukacji i Spraw Religijnych. Są to m.in.: 

• Fundacja na rzecz Młodzieży i Uczenia się przez Całe Życie (ΙNEDIVIM).
• Krajowa Organizacja Certyfikacji Kwalifikacji i Poradnictwa Zawodowego (EOPPEP).

EDUKACJA WŁĄCZAJĄCA

Edukacja osób z niepełnosprawnościami i/lub ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi może odbywać się w szkole ogólnodostępnej, w następujących formach kształcenia:

• Klasa w szkole ogólnodostępnej, w przypadku uczniów z łagodnymi trudnościami w nauce, wspierana przez wychowawcę klasy i koordynatorów w zakresie kształcenia ogólnego i specjalnego / integracyjnego.
• Ogólnodostępna klasa szkolna z jednoczesnym wsparciem nauczycieli kształcenia specjalnego (gdy jest to konieczne z uwagi stopień niepełnosprawności ucznia).
• Specjalnie zorganizowane klasy integracyjne z odpowiednim wsparciem pedagogicznym, działające w szkołach ogólnokształcących i zawodowych, oferujące dwa rodzaje programów:
  • Łączony program (ogólnodostępny i specjalistyczny do 15 godzin dydaktycznych tygodniowo) dla uczniów z łagodniejszymi formami niepełnosprawności.
  • Specjalistyczny program grupowy lub zindywidualizowany w wydłużonym wymiarze godzin, dla uczniów z poważniejszymi formami niepełnosprawności.  Program jest dostosowany do specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów.

WYBRANE STATYSTYKI

Statystyki dotyczące ogólnodostępnych i specjalnych placówek edukacyjnych, 2021/22

(-) nie dotyczy
^a ISCED= International Standard Classification of Education 

Źródło:  baza National Education Systems Chapter 2.8. Statistics on educational institutions

Statystyki dotyczące liczby uczniów w placówkach edukacyjnych ogólnodostępnych i specjalnych, 2021/22

(:) brak danych

Źródło: Eurostat - Pupils and students enrolled by education level, sex, type of institution and intensity of participation (Greece)