Belgia Wspólnota Niemieckojęzyczna

Belgia jest konstytucyjną monarchią parlamentarną. Populacja kraju wynosi blisko 11,5 miliona mieszkańców. Obowiązują tu trzy języki urzędowe: holenderski, francuski i niemiecki.

Belgia jest państwem federalnym, które obejmuje 3 autonomiczne regiony:

• Region Stołeczny Brukseli
• Region Flamandzki
• Region Waloński

 zamieszkiwane przez 3 wspólnoty językowe:

• Wspólnota Flamandzka
• Wspólnota Francuska
• Wspólnota Niemieckojęzyczna

Kompetencje w zakresie kultury, a w szczególności opieki nad dziećmi i edukacji, leżą głównie w gestii poszczególnych Wspólnot.

Belgia jest państwem założycielskim Unii Europejskiej. Do strefy Schengen dołączyła w 1995 roku. Walutą kraju jest euro wprowadzone w roku 2002.

GŁÓWNE CECHY SYSTEMU EDUKACJI

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA

Konstytucja Belgii gwarantuje rodzicom możliwość dowolnego wyboru szkoły dla dziecka. Opiekunowie i dzieci muszą mieć zagwarantowany dostęp do wybranej przez siebie szkoły w rozsądnej odległości od miejsca zamieszkania.

Jeśli uczeń w Belgii ma 15 lub 16 lat (ukończył szkołę średnią I stopnia), może przystąpić do systemu naprzemiennej nauki i pracy. Młodzi ludzie, którzy decydują się na naukę w niepełnym wymiarze godzin, spędzają co najmniej 28 godzin tygodniowo w szkole lub placówce edukacyjnej. Alternatywą dla nauczania w niepełnym wymiarze godzin w szkole jest umowa o praktykę zawodową.

ZARZĄDZANIE I NADZÓR NAD SYSTEMEM EDUKACJI

Wszystkie trzy wspólnoty w Belgii są odpowiedzialne za organizację własnego systemu edukacji, z wyjątkiem następujących kwestii:

• określenie wieku rozpoczęcia i zakończenia obowiązku szkolnego,
• wymagania dotyczące wydawania dyplomów,
• przepisy emerytalne dla kadry nauczycielskiej.

Powyższe kompetencje leżą w gestii kraju związkowego. W każdej ze Wspólnot nauczanie jest prowadzone w języku obowiązującym na jej terenie. We Wspólnocie Niemieckojęzycznej minister edukacji jest odpowiedzialny za wszystkie poziomy edukacji, począwszy od edukacji przedszkolnej.

DIAGRAM SYSTEMU EDUKACJI

EDUKACJA OBOWIĄZKOWA

Edukacja obowiązkowa rozpoczyna się w wieku 5 lat, tj. od trzeciego (ostatniego) roku przedszkola. Uczęszczanie do szkoły jest wymagane do końca roku szkolnego, w którym uczniowie kończą 15 lat, a w niepełnym wymiarze godzin do 18 roku życia. Klasycznie uczeń uczęszcza przez 3 lata do przedszkola, 6 lat do szkoły podstawowej i 6 lat do szkoły średniej (siedem lat w przypadku kształcenia zawodowego).

WCZESNA EDUKACJA I OPIEKA

Wczesna edukacja i opieka nad dzieckiem (ECEC) w Niemieckojęzycznej Wspólnocie Belgii dzieli się na dwa etapy:

• opieka nad dziećmi w wieku poniżej 3 lat,
• edukacja przedszkolna dla dzieci w wieku powyżej 3 lat.

Wczesna edukacja i opieka jest dostępna dla dzieci od urodzenia do momentu rozpoczęcia edukacji przedszkolnej. Za ECEC odpowiada Departament ds. Rodziny i Spraw Społecznych Ministerstwa Wspólnoty Niemieckojęzycznej.

Od 3 roku życia dzieci mają prawo do bezpłatnej edukacji w przedszkolu.

SZKOLNICTWO PODSTAWOWE

Szkolnictwo podstawowe trwa 6 lat i obejmuje dzieci w wieku 6-12 lat. Po pomyślnym ukończeniu szkoły podstawowej i zdaniu egzaminu uczniowie otrzymują świadectwo ukończenia edukacji podstawowej. 

SZKOLNICTWO ŚREDNIE

W Belgii szkolnictwo średnie jest organizowane dla młodzieży w wieku od 12 do 18 lat (w przypadku kształcenia zawodowego do 19 roku życia). Kształcenie w pełnym wymiarze godzin jest obowiązkowe do 15-16 roku życia.Do 18 roku życia młodzież ma obowiązek nauki, która może być realizowana w niepełnym wymiarze godzin, np. jeśli uczeń odbywa szkolenie w systemie dualnym.

Szkolnictwo średnie podzielone jest na 3 etapy, z których każdy trwa 2 lata. Wszyscy uczniowie, którzy ukończyli szkołę podstawową, muszą przejść przez pierwszy etap. Wspólny pierwszy etap, obejmuje pierwsze 2 lata szkoły średniej.

Od drugiego etapu uczniowie wybierają pomiędzy ogólnym, technicznym i zawodowym profilem kształcenia, czyli realizują jedną z poniższych ścieżek:

• Ogólnokształcącą, która oferuje szerokie wykształcenie ogólne. Zapewnia ono uczniom solidne podstawy wiedzy i umiejętności do podjęcia późniejszych studiów wyższych.
• Techniczną, która łączy przedmioty ogólne i techniczno-teoretyczne. Po ukończeniu szkoły o profilu technicznym uczeń może podjąć pracę zawodową lub studia wyższe. Kształcenie techniczne obejmuje praktyki zawodowe.
• Zawodową, kształcenie zawodowe na poziomie szkoły średniej II stopnia jest formą kształcenia praktycznego, polegającego głównie na nauce konkretnego zawodu.

SZKOLNICTWO WYŻSZE

Ze względów demograficznych społeczność niemieckojęzyczna nie tworzy własnych szkół wyższych lub uniwersytetów. Tradycyjnie większość studentów ze Wspólnoty Niemieckojęzycznej studiuje we francuskojęzycznych szkołach wyższych lub uniwersytetach w Niemczech.

EDUKACJA DOROSŁYCH

Wspólnota niemieckojęzyczna oferuje różne formy edukacji i szkoleń dla dorosłych. Kursy oferowane są w formie szkół wieczorowych dla dorosłych. Oferta obejmuje naukę języków obcych, zajęcia informatyczne i edukację drugiej szansy.

EDUKACJA WŁĄCZAJĄCA

W razie potrzeby dostęp do edukacji włączającej jest oferowany już na etapie przedszkoli.

System szkół specjalnych jest organizowany dla dzieci, które potrzebują specjalnego wsparcia tymczasowego lub stałego z powodu niepełnosprawności fizycznej lub umysłowej, poważnych problemów behawioralnych, emocjonalnych lub poważnych trudności w nauce.

WYBRANE STATYSTYKI

Statystyki dotyczące ogólnodostępnych i specjalnych placówek edukacyjnych, 2017/18

(-) nie dotyczy
^a ISCED= International Standard Classification of Education

Źródło: baza National Education Systems Chapter 2.8. Statistics on educational institutions

Statystyki dotyczące liczby uczniów* w placówkach edukacyjnych ogólnodostępnych i specjalnych, 2020/21

* Powyższa tabela prezentuje ilość osób uczących się na terenie całej Belgii

Źródło: Eurostat - Pupils and students enrolled by education level, sex, type of institution and intensity of participation (Belgium)